Tre Việt - Người Việt Nam có câu “Biết thì
thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe” để chỉ những kẻ chẳng ra gì, tự cao,
tự đại, chuyên hóng hớt, không biết rõ sự thật, nhưng lại phán lung tung, với mục
đích xấu. Ở trường hợp này, RSF (Reporters Sans Frontiers - Tổ chức Phóng viên
Không biên giới) là kẻ như vậy.
Ngày 18-4-2019, tung ra cái gọi là “World
Press Freedom Index 2019”, trong đó có phán rằng: ở Việt Nam “tầng lớp cầm quyền
trấn áp mọi thảo luận trong truyền thông do nhà nước kiểm soát, đồng thời truy
bức không ngừng nghỉ những nhà báo công dân (citizen-journalists) dám nêu quan
điểm bất đồng”; “tình trạng tự do báo chí toàn cầu của Việt Nam gần chạm
đáy”(!).
Đúng là phán bừa, với mục đích xấu, RSF đã
không biết thì hãy “dựa cột mà nghe” nhé!
Ai cũng biết, tự
do báo chí là một trong những quyền cơ bản của con người. Song, thực hiện quyền
đó ra sao lại phải căn cứ vào quy định của các điều ước quốc tế; truyền thống
văn hóa, đạo đức, chế độ xã hội và hệ thống luật pháp của mỗi quốc gia. Đó là tất
yếu khách quan mà mỗi tổ chức và cá nhân ở bất cứ quốc gia nào, trong đó có Việt
Nam đều phải tuân thủ. Mọi hành vi lợi dụng quyền tự do báo chí, quyền tự do
ngôn luận xâm phạm tới quyền và lợi ích của mọi cá nhân, tổ chức và lợi ích quốc
gia, dân tộc là vi phạm pháp luật và nhất thiết bị nghiêm trị.
Điều 19, Tuyên
ngôn quốc tế nhân quyền Liên hợp quốc (Tuyên ngôn) khẳng định: “Mọi người đều
có quyền tự do ngôn luận và bày tỏ ý kiến”. Nhưng, Khoản 2, Điều 29 của Tuyên
ngôn cũng chỉ rõ: “Trong khi thực hiện các quyền và quyền tự do cho cá nhân mọi
người chỉ phải tuân thủ các hạn chế do luật định nhằm mục đích duy nhất là bảo
đảm việc thừa nhận, tôn trọng đối với các quyền và quyền tự do của những người
khác, đáp ứng được những đòi hỏi chính đáng về đạo đức, trật tự công cộng, phúc
lợi chung trong một xã hội dân chủ”. Còn Công ước Quốc tế về các quyền dân sự
và chính trị của Liên hợp quốc (Công ước), tại Khoản 2, Điều 19, khẳng định: “Mọi
người đều có quyền tự do phát biểu quan điểm; quyền này bao gồm quyền tự do tìm
kiếm, tiếp nhận và phổ biến mọi tin tức và ý kiến,… không kể biên giới quốc
gia”, nhưng Khoản 3, Điều 19, Công ước chỉ rõ: “Việc hành xử quyền tự do phát
biểu quan điểm (ghi ở Khoản 2 nói trên) đòi hỏi đương sự phải có các bổn phận,
trách nhiệm đặc biệt. Quyền này chỉ có thể bị giới hạn bởi pháp luật vì nhu cầu:
a. Tôn trọng các quyền tự do và thanh danh của người khác; b. Bảo vệ an ninh quốc
gia, trật tự công cộng, sức khỏe công cộng hay đạo lý”.
Vậy còn ở Việt
Nam? Việt Nam thừa nhận quyền tự do báo chí đã được quy định trong Tuyên ngôn,
Công ước; đồng thời, căn cứ vào thực tiễn đất nước đã cụ thể hóa thành những
quy định trong hệ thống luật pháp để mọi tổ chức và công dân thực hiện. Điều
25, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, năm 2013 khẳng định:
“Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin,… Việc thực
hiện các quyền này do pháp luật quy định”. Nhà nước Việt Nam đã cụ thể hóa quyền
tự do báo chí ở nhiều bộ luật, luật khách nhau. Điều 10, Luật Báo chí năm 2016,
quy định công dân có quyền tự do: sáng tạo tác phẩm báo chí; cung cấp thông tin
cho báo chí; phản hồi thông tin trên báo chí; tiếp cận thông tin báo chí; liên
kết với cơ quan báo chí thực hiện sản phẩm báo chí; in, phát hành báo in. Và Điều
13 của Luật cũng quy định rõ: Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực
hiện các quyền này và để báo chí phát huy đúng vai trò của mình; báo chí, nhà
báo hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và được Nhà nước bảo hộ; không ai được
lạm dụng quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí để xâm phạm lợi
ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân; báo chí
không bị kiểm duyệt trước khi in, truyền dẫn và phát sóng.
Nhà nước Việt
Nam không chấp nhận báo chí tự do “ngoài vòng pháp luật”. Những cá nhân, tổ chức
lợi dụng báo chí để “tự do” xuyên tạc sự thật, bôi nhọ lịch sử, kích động gây rối
an ninh trật tự, chia rẽ, gây hận thù, truyền bá chủ nghĩa ly khai, can thiệp
vào công việc nội bộ đất nước, tung ra những thông tin, hình ảnh khiêu dâm,
kích dục độc hại không phù hợp với thuần phong mỹ tục của dân tộc,… sẽ bị
nghiêm trị. Nhân đây cũng xin nhắc RSF rằng, Ngay ở Mỹ, một quốc gia vốn được
coi là “đất nước của tự do báo chí”, Điều 2358, Bộ luật Hình sự Hoa Kỳ nghiêm cấm:
“In ấn, xuất bản, biên tập, phát thanh, truyền bá, buôn bán, phân phối hoặc
trưng bày công khai bất kỳ tài liệu viết hoặc in nào có nội dung vận động, xúi
giục hoặc giảng giải về trách nhiệm, sự cần thiết tham vọng hoặc tính đúng đắn
của hành vi lật đổ hoặc tiêu diệt bất kỳ chính quyền cấp nào tại Hoa Kỳ bằng vũ
lực hoặc bạo lực”.
Hiện nay, ở Việt
Nam có hơn 18.000 nhà báo được cấp thẻ, làm việc ở gần 900 cơ quan báo chí đủ
các loại hình từ truyền thống đến hiện đại. Các cơ quan báo chí đều có tôn chỉ,
mục đích rõ ràng, cơ sở vật chất ngày càng hiện đại; các nhà báo rất chuyên
nghiệp, hằng ngày, hằng giờ chuyển tải thông tin trong nước và quốc tế một cách
khách quan, trung thực, đáp ứng nhu cầu người dân trong cuộc sống. Đồng thời,
là diễn đàn, phương tiện phản biện xã hội; đấu tranh phòng chống tham nhũng, kiểm
tra, giám sát thực thi pháp luật, công cụ bảo vệ lợi ích xã hội và quyền, nghĩa
vụ của người dân,… để xây dựng xã hội dân chủ, văn minh, tiến bộ. RSF cũng nên
nhớ rằng, qua In-tơ-nét, người dân Việt Nam còn được tiếp nhận những thông tin
nhiều chiều từ những hãng thông tấn, báo chí lớn, như: CNN, BBC, TV5, NHK, DW,
Australia Network, KBS, Bloomberg, AFP, AP, Reuters, Kyodo,… Việt Nam là quốc
gia có tốc độ phát triển internet hàng đầu khu vực, đặc biệt là mạng xã hội.
Đây là minh chứng
sinh động cho quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận trên báo chí, tự do thông
tin ở Việt Nam. RSF “biết thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe”!
