Một nhận xét hàm hồ

Tre Việt - Ngày 9-3-2020, thay mặt Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng ký ban hành Kết luận 70 với nội dung: “Tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, hợp tác xã”. Ngày 29-3-2020, trên facebook Việt Tân có bài viết cho rằng: việc ký Kết luận 70: “làm cho cả thiên hạ xanh rờn cả mặt, rùng mình và kinh hãi vì cái thây ma hợp tác xã đội mồ sống lại”.

Đó là sự nhận xét hàm hồ. Thật vậy, Luật Hợp tác xã 2012 đã xác định: “Hợp tác xã là tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu, có tư cách pháp nhân, do ít nhất 07 thành viên tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên, trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý hợp tác xã”.

Từ quan niệm trên và các quy định khác về hợp tác xã, có thể thấy, hợp tác xã có những đặc điểm sau:

1. Là một tổ chức kinh tế có tính tập thể. Hợp tác xã là một tổ chức được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật Việt Nam (khoản 1, Điều 3, Luật hợp tác xã năm 2012) và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật hợp tác xã. Đồng thời không phải là một tổ chức kinh tế thông thường mà là tổ chức kinh tế mang tính tập thể (có tối thiểu 07 thành viên), được lập nên dưới sự tham gia của nhiều xã viên cùng tự nguyện hợp tác, tương trợ cùng nhau giải quyết các yêu cầu chung, mục đích chung trong việc sản xuất, kinh doanh và phát triển kinh tế.

2. Là tổ chức kinh tế vừa thể hiện tính kinh doanh vừa mang tính xã hội. Bên cạnh việc cùng sản xuất, kinh doanh, tạo ra thu nhập thì hợp tác xã còn tạo điều kiện cho mọi thành viên của mình cùng lao động sản xuất, đóng góp trên cơ sở tự nguyện và được hưởng lợi từ việc lao động ấy. Qua đó, tạo ra việc làm, giảm thất nghiệp của xã hội và tạo điều kiện phát triển cho những cá nhân nhỏ lẻ, không đủ khả năng tự kinh doanh độc lập. Thành viên hợp tác xã cam kết sử dụng hàng hóa, dịch vụ do chính hợp tác xã cung cấp.

3. Có tư cách pháp nhân và chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn của mình. Hợp tác xã là một tổ chức có tư cách pháp nhân, bởi tổ chức này đáp ứng đầy đủ các điều kiện để được công nhận là pháp nhân theo quy định tại Điều 74, Bộ luật Dân sự năm 2015.

Qua đó cho thấy: (1). Hợp tác xã là mô hình tổ chức kinh tế có thể thu hút được nhiều thành viên tham gia, tạo điều kiện phát triển cho việc sản xuất, kinh doanh của những cá thể riêng lẻ, thể hiện tính xã hội cao. (2). Việc quản lý hợp tác xã được thực hiện trên nguyên tắc dân chủ và bình đẳng, nên không phân biệt nhiều vốn hay ít vốn, đóng góp nhiều hay đóng góp ít, các xã viên vẫn được bình đẳng trong việc biểu quyết, quyết định các vấn đề hoạt động của hợp tác xã. (3). Thành viên trong hợp tác xã chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn đã góp vào hợp tác xã. Trường hợp này, trách nhiệm hữu hạn tạo điều kiện cho các xã viên có thể yêu tâm cùng đầu tư, sản xuất, kinh doanh tránh được tâm lý lo lắng rủi ro khi tham gia hợp tác xã.

Từ phân tích trên cho thấy, hợp tác xã là một tổ chức kinh tế đặc biệt, là đại diện cho hình thái kinh tế tập thể, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế đất nước. Thế thì làm sao phải “xanh rờn cả mặt, rùng mình và kinh hãi”?.

Họ nói Kết luận 70 làm cho “cái thây ma hợp tác xã đội mồ sống lại”(!). Đây là cái nhìn thiển cận. Hợp tác xã cấp cao trước đây có những hạn chế do ta duy ý chí, có biểu hiện nóng vội. Đảng ta đã nhận thấy, chỉ ra: quan hệ sản xuất kìm hãm sự phát triển của lực lượng sản xuất không chỉ trong trường hợp nó bị bó hẹp mà ngay cả khi nó có những yếu tố vượt quá xa sự phát triển của lực lượng sản xuất. Ngày nay, cũng là hợp tác xã nhưng đã mang nội dung mới, không còn nguyên như hợp tác xã cấp cao trước đây. Hợp tác xã ngày nay, dường như quay lại cái cũ nhưng trên cơ sở cao hơn. Nó giống nhau về tên gọi: hợp tác xã, nhưng nó kế thừa những ưu điểm của hợp tác xã cũ, bổ sung nội dung mới phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của thời đại. Thế thì tại sao lại không tiếp tục phát triển hợp tác xã, sự phát triển ấy không có nghĩa “cái thây ma hợp tác xã đội mồ sống lại” như họ cố tình quàng vào./.