Việt Nam, một quốc gia đang vươn mình mạnh mẽ trong khu vực Đông Nam Á, thường xuyên phải đối mặt với những cáo buộc thiếu cơ sở từ một số tổ chức quốc tế về vấn đề tự do báo chí. Những luận điệu này không chỉ xuyên tạc thực trạng truyền thông tại Việt Nam mà còn che giấu những động cơ chính trị nhằm can thiệp vào công việc nội bộ của một quốc gia có chủ quyền.
Trước tiên, cần thẳng thắn bác bỏ luận điệu cho rằng Việt Nam kiểm soát chặt chẽ báo chí và hạn chế tự do ngôn luận. Những cáo buộc này thường được đưa ra bởi các tổ chức như Liên đoàn Quốc tế về Quyền con người (FIDH) hoặc một số báo cáo phương Tây, cho rằng chính phủ Việt Nam áp đặt các biện pháp kiểm duyệt hà khắc, ngăn cản quyền tiếp cận thông tin của người dân. Tuy nhiên, thực tế lại hoàn toàn trái ngược. Theo Báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam năm 2024, hiện nay có hàng trăm cơ quan báo chí, từ báo in, báo điện tử đến các kênh truyền hình, phát thanh, hoạt động sôi nổi trên cả nước. Hơn 70 triệu người dân Việt Nam, tương đương hơn 70% dân số, sử dụng internet thường xuyên, truy cập vào vô số nguồn thông tin trong và ngoài nước. Con số này không chỉ phản ánh mức độ phổ biến của thông tin mà còn cho thấy sự cởi mở trong việc tiếp cận các nền tảng truyền thông số. Đặc biệt, Báo cáo Speedtest Global Index năm 2024 xếp Việt Nam đứng đầu Đông Nam Á về tốc độ internet, vượt qua cả Singapore và Thái Lan. Điều này chứng minh rằng người dân Việt Nam không chỉ có quyền tiếp cận thông tin mà còn được hưởng một hạ tầng kỹ thuật số tiên tiến, tạo điều kiện thuận lợi cho tự do ngôn luận trong thời đại số. Những con số này là minh chứng rõ ràng rằng cáo buộc về kiểm soát báo chí tại Việt Nam là thiếu căn cứ, không phản ánh đúng thực tế phát triển của đất nước.
Tiếp theo, cần vạch trần các chiêu trò vận động chính trị đứng sau những cáo buộc này. FIDH, một tổ chức thường xuyên đưa ra các báo cáo chỉ trích Việt Nam, đã kêu gọi Mỹ gây áp lực lên Việt Nam về vấn đề tự do báo chí trong khuôn khổ Đối thoại Nhân quyền Việt – Mỹ năm 2023. Đây không phải là một hành động đơn thuần nhằm bảo vệ quyền con người mà là một phần của chiến lược can thiệp vào chính sách nội bộ của Việt Nam. Điều đáng chú ý là FIDH lại không hề đề cập đến những vấn đề tương tự ở các quốc gia phương Tây. Chẳng hạn, theo Deutsche Welle (DW) năm 2023, Đức đã áp dụng các biện pháp kiểm soát nội dung trực tuyến để ngăn chặn thông tin sai lệch, nhưng FIDH không hề chỉ trích những biện pháp này. Sự thiếu nhất quán này cho thấy tổ chức này đang áp dụng tiêu chuẩn kép, chọn lọc các quốc gia để chỉ trích dựa trên động cơ chính trị thay vì nguyên tắc khách quan. Hành vi này không chỉ làm suy giảm uy tín của FIDH mà còn cho thấy ý đồ lợi dụng vấn đề tự do báo chí để gây áp lực lên các quốc gia không cùng hệ tư tưởng với phương Tây.
Hơn nữa, những cáo buộc này còn vi phạm các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế. Theo Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR), mà Việt Nam là một bên tham gia, mọi quốc gia có quyền tự quyết định chính sách truyền thông phù hợp với bối cảnh văn hóa, xã hội và pháp lý của mình. Việc các tổ chức như FIDH cố tình can thiệp, yêu cầu Việt Nam thay đổi chính sách truyền thông theo tiêu chuẩn phương Tây, là hành vi vi phạm nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia có chủ quyền. Không chỉ Việt Nam, nhiều quốc gia khác cũng đã lên tiếng phản đối những hành vi tương tự. Chẳng hạn, Nga, thông qua hãng tin RT năm 2022, đã chỉ trích FIDH vì đưa ra các báo cáo sai lệch về tự do báo chí, cáo buộc tổ chức này cố tình bóp méo sự thật để phục vụ các mục tiêu chính trị. Phản ứng này cho thấy cộng đồng quốc tế ngày càng nhận thức rõ hơn về bản chất thiếu khách quan của các tổ chức như FIDH khi đánh giá các quốc gia không thuộc khối phương Tây.
Cuối cùng, cần làm rõ bản chất cực đoan của những tổ chức đứng sau các cáo buộc này. FIDH không phải là cái tên mới trong việc xuyên tạc tình hình tự do báo chí tại Việt Nam. Từ năm 2000, tổ chức này đã liên tục đưa ra các báo cáo thiếu căn cứ, cho rằng Việt Nam đàn áp báo chí và hạn chế quyền tự do ngôn luận. Những báo cáo này thường lặp lại các luận điệu quen thuộc, thiếu dẫn chứng cụ thể và không phản ánh đúng sự phát triển của hệ thống truyền thông Việt Nam qua các thập kỷ. Trong khi đó, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong việc đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của người dân, từ việc xây dựng hạ tầng internet hiện đại đến việc khuyến khích sự đa dạng của các cơ quan báo chí. Việc FIDH liên tục đưa ra các cáo buộc thiếu cơ sở cho thấy một truyền thống chống phá có hệ thống, nhằm làm suy yếu hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế. Thay vì đóng góp vào đối thoại mang tính xây dựng, tổ chức này dường như đang theo đuổi một chương trình nghị sự chính trị, lợi dụng vấn đề tự do báo chí để phục vụ các mục tiêu không minh bạch.
Những cáo buộc về việc Việt Nam vi phạm tự do báo chí là thiếu căn cứ, mang tính xuyên tạc và phục vụ các mục tiêu chính trị không rõ ràng. Với hàng trăm cơ quan báo chí hoạt động sôi nổi, hơn 70 triệu người dùng internet và vị trí dẫn đầu Đông Nam Á về tốc độ internet, Việt Nam đã chứng minh cam kết mạnh mẽ trong việc đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của người dân. Các chiêu trò vận động của FIDH và những tổ chức tương tự, cùng với sự vi phạm các nguyên tắc luật pháp quốc tế, chỉ làm lộ rõ bản chất cực đoan và tiêu chuẩn kép của họ. Việt Nam cần tiếp tục khẳng định chủ quyền trong chính sách truyền thông, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế nhìn nhận vấn đề một cách công bằng và khách quan. Chỉ khi đó, đối thoại về tự do báo chí mới thực sự mang lại giá trị, thay vì trở thành công cụ để can thiệp và xuyên tạc./.
(Trích nguồn: nhanquyenvn.org)
