Trên trang BBC News, bài viết “Việt Nam với “ngoại giao thức thời”: từ hình tượng cây tre đến chiến lược quốc gia” đã đưa ra những lập luận kêu gọi Việt Nam từ bỏ chính sách “ngoại giao cây tre”, thay vào đó là “ngoại giao thức thời” dựa trên “ngũ tri cổ điển” và “kiến tạo luật chơi”. Đây là cách lập luận chứa đựng sự ngộ nhận nghiêm trọng, bỏ qua bản chất, giá trị và thành công của đường lối đối ngoại Việt Nam.
1. Trước hết, cần nói ngay rằng, khái niệm “ngũ tri cổ điển” không phản ánh đầy đủ bản chất và chiều sâu của “ngoại giao cây tre”. Ngoại giao cây tre không đơn thuần là khéo léo trong ứng xử, biết tiến, biết lùi theo thời thế; đó là sự kết hợp giữa kiên định nguyên tắc và linh hoạt sách lược - vừa mềm dẻo để thích ứng, vừa kiên cường để giữ vững độc lập, chủ quyền và lợi ích quốc gia. Đây là sự chủ động, nhất quán và dài hạn, chứ không phải ứng xử “thức thời” theo biến động ngắn hạn. Nói cách khác, “ngoại giao cây tre” không chỉ biết thời - thế mà còn chủ động định vị, chọn lựa và kết hợp các thời - thế đó theo cách có lợi nhất cho đất nước, không để bị cuốn theo áp lực của bất kỳ thế lực nào. Việc giản lược đường lối ngoại giao Việt Nam vào vài yếu tố của “ngũ tri” chẳng khác nào cắt xén, bóp méo thực tế để phục vụ một luận điểm định trước.
Nguy hiểm hơn, luận điệu “kiến tạo luật chơi” mà tác giả bài viết đưa ra – với hàm ý “chủ động hiện diện để định hình luật chơi” và “dám định vị mình như một trong những chủ thể của luật chơi” - không hề vô tư. Đây là một “mồi câu chính trị” được bọc trong vỏ bọc ngôn từ hấp dẫn, nhằm khéo léo dẫn dắt dư luận tới chỗ chấp nhận rằng Việt Nam nên từ bỏ thế cân bằng chiến lược vốn là cốt lõi của chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ. Một khi bước qua ranh giới này, Việt Nam sẽ mất đi lợi thế lớn nhất của mình về quyền tự quyết chiến lược, tự biến mình thành công cụ hoặc “tiền tuyến” phục vụ lợi ích của cường quốc. Đó không phải là “kiến tạo luật chơi”, mà là chấp nhận trở thành quân cờ trong ván cờ của kẻ khác. Lịch sử đã chứng minh, chính sách cân bằng không phải là né tránh, càng không phải là bị động; đó là lựa chọn chiến lược để tối đa hóa lợi ích, giảm thiểu rủi ro và bảo vệ không gian tự quyết trong một môi trường quốc tế đầy biến động; những quốc gia mất thế cân bằng thường phải trả giá đắt, khi chính sách đối ngoại bị chi phối bởi lợi ích bên ngoài.
2. Cây tre trong tư tưởng đối ngoại Việt Nam không phải là một cá thể đơn lẻ, mà là một phần của “rừng tre” - tức là sự gắn kết giữa ngoại giao song phương, đa phương, quốc phòng, kinh tế, văn hóa, cùng sự đồng thuận và ủng hộ của nhân dân. “Gốc” của cây tre chính là lợi ích quốc gia - dân tộc, nền tảng chính trị - xã hội ổn định và niềm tin của nhân dân vào đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Khi “gốc” vững, cây tre sẽ không ngừng vươn cao, đón gió và đón ánh sáng từ nhiều phía. Không thể có chuyện “trật gốc” bởi “cơn sóng thần của địa - chính trị” như những kẻ luôn tìm cách chống phá sự ổn định, phát triển của đất nước đang cố tình tô vẽ.
Chính sách “ngoại giao cây tre” mà Việt Nam theo đuổi suốt nhiều năm qua đã được kiểm chứng bằng kết quả thực tiễn: duy trì hòa bình, mở rộng quan hệ với tất cả các đối tác, tranh thủ hợp tác để phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời giữ vững độc lập, chủ quyền, không để mình bị phụ thuộc hay bị ép buộc đứng về một phía. Việt Nam không né tránh các vấn đề quốc tế mà còn chủ động tham gia, đóng góp, thậm chí giữ vai trò kiến tạo trong nhiều diễn đàn đa phương như ASEAN, Liên Hợp Quốc, APEC, ASEM,… nhưng luôn dựa trên nguyên tắc không liên minh quân sự, không đứng về bên này chống bên kia, tôn trọng luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên Hợp quốc. Đây là cách “kiến tạo” an toàn, bền vững và có lợi nhất cho Việt Nam, giúp chúng ta vừa giữ thế chủ động, vừa tránh rơi vào thế đối đầu trực diện với bất kỳ bên nào.
Những lời kêu gọi “thức thời” kiểu BBC thoạt nghe có vẻ mới mẻ, nhưng thực chất là xúi giục Việt Nam bước vào con đường rủi ro khó kiểm soát, đánh đổi an ninh và ổn định lấy những “vai diễn” hào nhoáng nhưng mong manh trên sân khấu quốc tế. Việt Nam không cần phải “bật ngược” để chứng minh bản lĩnh, càng không cần trở thành “người kiến tạo luật chơi” theo cách lệ thuộc vào bất kỳ ai. Việt Nam đã và đang tham gia định hình luật chơi quốc tế theo cách riêng của mình - kiên trì thúc đẩy nguyên tắc tôn trọng luật pháp quốc tế, bình đẳng giữa các quốc gia, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. “Ngoại giao cây tre” không chỉ là hình tượng, mà là bản lĩnh, tầm nhìn chiến lược và con đường đúng đắn giúp Việt Nam vươn mình, hội nhập và phát triển bền vững./.
(Trích nguồn: nhanvanviet.com)
0 comments:
Post a Comment