KẾT QUẢ CHUYẾN THĂM HOA KỲ CỦA TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG ĐÃ BÁC BỎ MỌI LUẬN ĐIỆU XUYÊN TẠC

TRE VIỆT - Chuyến thăm Hoa Kỳ từ ngày 06 đến ngày 11/7/2015 của TBT Nguyễn Phú Trọng thực sự là một sự kiện, một bước ngoặt có tính lịch sử trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ. Chuyến thăm đã thảo luận hàng loạt các vấn đề then chốt tạo nền tảng vững chắc cho quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong tương lai. Điều đó đã bác bỏ mọi luận điệu xuyên tạc, xấu độc.

Kết quả chuyến thăm Hoa Kỳ của TBT Nguyễn Phú Trọng đã mở ra các định hướng và tầm nhìn chung tạo nền tảng đưa quan hệ song phương Việt Nam - Hoa Kỳ phát triển trong thời gian tới. Bởi có thể thấy chuyến thăm đã mang lại những kết quả chủ yếu sau:

Thứ nhất, đây là chuyến thăm Hoa Kỳ đầu tiên của TBT ĐCS Việt Nam và cũng là lần đầu tiên TT Obama dành nghi lễ đón tiếp nguyên thủ đối với người đứng đầu đảng chính trị của một quốc gia, mà lại là người đứng đầu ĐCS. Điều này cho thấy lòng tin chính trị và sự phát triển vượt bậc của quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ. Đồng thời, nó đã bác bỏ một số ý kiến trước chuyến thăm, như Bùi Tín cho rằng, “vị khách cồng kềnh”, làm cho Hoa Kỳ bối rối không biết đón tiếp theo nghi thức nào? Và ông già gần 90 tuổi đón già đón non các kịch bản có thể xảy ra. Cuối cùng, chính Bùi Tín đã thể hiện mình là ông già lẩm cẩm, không thức thời, mà lại hay nói. Việc làm ấy của Bùi Tín đã không như các cụ dạy “biết thì thưa thớt, không biết dựa cột mà nghe”, vì ông ta quên cả văn hóa dân tộc chăng?

Thứ hai, hai nhà lãnh đạo Việt Nam - Hoa Kỳ đã xem xét và ghi nhận kết quả thực chất đạt được trong nhiều lĩnh vực hợp tác giữa hai nước, từ kinh tế, thương mại đến giáo dục, khoa học và công nghệ; từ môi trường, biến đổi khí hậu đến quốc phòng, an ninh, rồi các lĩnh vực “nhạy cảm” như dân chủ, nhân quyền. Thực chất, đây chính là sự ghi nhận về sự phát triển bình thường trên tất cả các mặt của quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ sau 20 năm bình thường hóa. Bên cạnh đó, TBT Nguyễn Phú Trọng và TT Obama cũng bàn về cách thức làm sâu sắc và đa dạng hơn các lĩnh vực hợp tác ghi trong thỏa thuận Đối tác toàn diện. Điều này cho thấy, sự đan xen và có chung lợi ích giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong rất nhiều vấn đề. Lợi ích và sự hợp tác này không chỉ giới hạn trong khuôn khổ quan hệ song phương, mà còn trong các hợp tác khu vực, đa phương và toàn cầu.

Thứ ba, Việt Nam và Hoa Kỳ đã trao đổi sâu và đạt được nhận thức quan trọng về một số vấn đề “cốt lõi” có tính lan tỏa, tăng cường lòng tin hoặc giúp thúc đẩy việc đan xen lợi ích tạo nền tảng vững chắc hơn trong quan hệ, như Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), hợp tác quốc phòng.

Về TPP, trong Tuyên bố về tầm nhìn chung Việt Nam - Hoa Kỳ, hai nước thể hiện muốn hợp tác để sớm hoàn tất tiến trình đàm phán. Là Hiệp định thương mại được coi là có tiêu chuẩn quốc tế cao nhất hiện nay, việc hoàn tất TPP sẽ giúp tạo sự liên kết giữa các thành viên một cách chặt chẽ hơn, giúp thúc đẩy sự thịnh vượng ở châu Á - Thái Bình Dương và sự thịnh vượng chung trên thế giới. Điều đó đã bác bỏ một số ý kiến đề nghị Hoa Kỳ, đưa vấn đề nhân quyền như là điều kiện để  ký kết TPP với Việt Nam.

Về hợp tác quốc phòng, Việt Nam và  Hoa Kỳ đều thể hiện quyết tâm làm sâu sắc và cụ thể hóa các lĩnh vực hợp tác được ghi trong Tuyên bố tầm nhìn chung về quan hệ quốc phòng ký tháng 6/2015. Trong bất kỳ quan hệ song phương nào, hợp tác quốc phòng sẽ tạo cơ sở xây dựng sự tin cậy chính trị và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khác.

Thứ tư, hai bên đã đạt được nhận thức mới quan trọng trong các vấn đề liên quan đến an ninh, an toàn hàng hải và tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông. Đây là những chủ đề được các nhà lãnh đạo Việt Nam - Hoa Kỳ quan tâm và được đề cập trong hầu hết các cuộc gặp, các tuyên bố quan trọng. Điều này cho thấy: (1) Đây là các vấn đề ảnh hưởng trực tiếp nhất đến lợi ích quốc gia của Việt Nam và Hoa Kỳ; (2) Đây không chỉ là vấn đề liên quan đến an ninh khu vực, lợi ích của hai nước mà còn liên quan đến thịnh vượng và an ninh toàn cầu; (3) Việc kêu gọi tôn trọng luật pháp quốc tế và xử lý hòa bình các tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông cho thấy, trách nhiệm của Việt Nam và Hoa Kỳ đối với các vấn đề toàn cầu.

Thứ năm, hai bên trao đổi thẳng thắn và cởi mở về các khác biệt, các điểm từng được coi là “nhạy cảm”, như: tôn giáo, dân chủ, nhân quyền, v.v. Điều này cho thấy: (1) Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, sau 20 năm đã trưởng thành, hai bên không còn lo ngại việc đề cập đến các khác biệt sẽ làm ảnh hưởng quan hệ giữa hai nước; (2) Các khác biệt về nhận thức, về cách tiếp cận trong các vấn đề “nhạy cảm” trên là lẽ đương nhiên, do sự khác nhau về thể chế chính trị, trình độ phát triển, khác biệt về văn hóa, tôn giáo, v.v. ; (3) Điều quan trọng là hai bên coi đối thoại là con đường tốt nhất để thu hẹp khác biệt, để hiểu biết nhau hơn, mở rộng các điểm tương đồng và đưa quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ tiếp tục phát triển. Vấn đề này cho thấy, một số ý kiến của những người có nhận thức sai trái, thù địch luôn luôn muốn Hoa Kỳ đưa những vấn đề nhạy cảm trên thành điều kiện để quan hệ hai nước. Kết quả của chuyến thăm Hoa Kỳ của TBT Nguyễn Phú Trọng hẳn đã làm cho họ sáng mắt và liệu họ có từ bỏ kiểu “chọc gậy bánh xe” chăng? Thực tế lịch sử Việt Nam đã khẳng định, có những nước là cựu thù sau trở thành quan hệ tốt đẹp, như: Việt Nam - Nhật Bản, Việt Nam - Pháp. Quan Việt Nam - Hoa Kỳ rồi cũng sẽ tốt đẹp như thế !

Đặc biệt là, bên cạnh việc tuyên bố tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam trên cơ sở bình đẳng, cùng có lợi, Hoa Kỳ còn công nhận thể chế chính trị mà thực chất là tôn trọng sự lựa chọn chính trị của Việt Nam.

Sự có chung lợi ích quốc gia trên nhiều vấn đề là một trong những nhân tố quan trọng đưa quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ có những bước tiến dài, mà theo như TBT Nguyễn Phú Trọng nói là ít ai có thể hình dung nổi cách đây 20 năm và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh thì cho rằng, “thời gian ngắn, bước tiến dài”.

Khi lên cầm quyền tháng 01/2009, Chính quyền của TT Obama đã thực hiện chiến lược xoay trục sang khu vực châu Á - Thái Bình Dương, coi quan hệ của Hoa Kỳ với khu vực này là ưu tiên hàng đầu, quyết định sự “thành, bại” trong việc tiếp tục duy trì vị thế siêu cường số 1 thế giới của nước này trong thế kỷ XXI.

Trong chiến lược xoay trục, Hoa Kỳ thấy tầm quan trọng ngày càng tăng của Việt Nam. Tuy chỉ là nước đang phát triển tầm trung, nhưng Việt Nam lại có nền kinh tế phát triển nhanh, tích cực hội nhập với khu vực và quốc tế. Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ tốt sẽ giúp nước này mở rộng thị trường hàng hóa xuất khẩu, dịch vụ và đầu tư. Đồng thời, Hoa Kỳ nhìn thấy vai trò quan trọng cũng như tầm ảnh hưởng quốc tế của Việt Nam. Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đoàn kết, thống nhất nội khối làm cho ASEAN ngày một lớn mạnh, đóng vai trò trung tâm trong việc đảm bảo hòa bình và xây dựng cấu trúc khu vực về kinh tế, an ninh, chính trị ở khu vực. Hoa Kỳ coi Việt Nam là nhân tố quan trọng đóng góp vào sự thịnh vượng chung của khu vực và toàn cầu, cũng như trong việc đảm bảo an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông.

Về kinh tế - thương mại, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất, đứng thứ 7 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư lớn nhất tại Việt Nam. Ngoài ra, Hoa Kỳ còn là nước đi đầu trong lĩnh vực giáo dục, khoa học và công nghệ - những lĩnh vực then chốt đối với tiến trình phát triển và hội nhập của Việt Nam. Bên cạnh đó, là sự tương đồng trong cách tiếp cận giữa hai nước trong vấn đề an ninh, an toàn hàng hải và tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông; đặc biệt là các hoạt động đơn phương gần đây nhằm tìm cách thay đổi nguyên trạng.

Như vậy, sau chuyến thăm Hoa Kỳ của TBT Nguyễn Phú Trọng đã đạt được một số kết quả đặc biệt quan trọng, tạo niềm tin cho chúng ta về sự tiếp tục phát triển của quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong những năm tới. Điều đó là  minh chứng bác bỏ mọi luận điệu xuyên tạc, xấu độc của những kẻ có tâm không trong sáng, đi ngược lại lợi ích quốc gia, dân tộc của Việt Nam - Hoa Kỳ./.